نجف اشرف یکی از شهرهای مهم عراقه که حدود ۱۶۰ کیلومتر با بغداد فاصله داره و نزدیک شهر کوفه قرار گرفته. این شهر به‌خاطر وجود حرم امام اول شیعیان، حضرت علی (ع)، به “نجف اشرف” معروف شده و همین حرم باعث شده نجف هر ساله مقصد میلیون ها زائر از سراسر دنیا باشه.
حرم امام علی (ع) درست در مرکز شهره و هر طرفش چیزای دیدنی زیادی داره. مثلاً تو ضلع غربی حرم، صحن حضرت فاطمه (س) و مرقد صافی صفا قرار داره. سمت شرق حرم، یه بازار بزرگه که همیشه پر از شور و رفت و آمده.
نکته : قبل از خوندن ادامه مقاله درباره نجف اشرف، از شما زائران عزیز دعوت می‌کنم با تور کربلا ماهد سیر، سفری معنوی و بی‌نظیر به نجف و کربلا داشته باشید. از زیارت حرم های امام حسین (ع) و امام علی (ع) لذت ببرید و با راهنمایان مجرب ما، تجربه ای راحت و بی دغدغه را از سفر خود کسب کنید.
حالا اگه سمت شمال حرم برید، به محلات مشارق و العماره می رسید، و سمت جنوبی هم محلات براق و حویش قرار گرفتن. تو همین سمت جنوبی خیابونی هست به اسم “شارع الرسول” یا همون خیابون رسول، که محلات جنوبی رو از هم جدا میکنه. این خیابون چندتا جای معروف داره مثل بیت امام خمینی (ره)، بیت حضرت آیت الله سیستانی، و تعدادی دفتر فروش بلیت هواپیما.
یه خیابون دیگه تو نجف اشرف هست به اسم خیابون صافی صفا که تو ضلع شمالی محله حویش قرار گرفته و بین صحن حضرت فاطمه (س) و محله حویش فاصله انداخته. این خیابون از مرقد صافی صفا شروع میشه و تا حرم مطهر ادامه داره. تو این خیابون چندتا جای مهم هست: مرقد صافی صفا، بعثه مقام معظم رهبری، و مضیف حضرت امیرالمومنین (ع).
اگه بریم سراغ خیابون امام صادق (ع)، این خیابون تو ضلع شمالی محله براقه و بین محله براق و بازار بزرگ قرار گرفته. یه خیابون معروف دیگه هم داریم به اسم خیابون شیخ طوسی که تو ضلع شمالی حرم مطهره و دو محله مشارق و العماره رو از هم جدا میکنه. تو همین خیابون، مرقد و مسجد شیخ طوسی (ره) هست و اگه مسیر رو ادامه بدید، به قبرستان معروف وادی السلام می‌رسید.
نجف اشرف با وجود این حرم‌ها، محله‌ها و خیابون های پر از جاذبه، حسابی بین زائرها و گردشگرها محبوبه و برای هر کسی که دنبال تاریخ و زیارته، یه جای خاص محسوب میشه.
قبرستان وادی السلام شهر نجف اشرف
قبرستان وادی السلام، که خیلی ها میگن بزرگترین قبرستان جهانه، یه جای خیلی خاص و تاریخی تو شهر نجفه. مساحت این قبرستان حدود ۱۴۸۶ هکتاره و قدمتی چندین هزار ساله داره. بعضی از پیامبران و آدمای صالح به اینجا برمیگردن و حتی طبق باورهایی، هر مؤمنی که تو هر گوشه ای از دنیا از دنیا بره، روحش به اینجا میاد.
یکی از چیزایی که وادی السلام رو خاص تر میکنه، اینه که توی شهر نجف قرار داره؛ همون جایی که حرم حضرت علی (ع) توش هست. برای همین، خیلی از زائرایی که به عتبات عالیات عراق میان، یه سری هم به این قبرستون میزنن و زیارت می کنن.
تو وادی السلام، مقبره هایی به حضرت هود و حضرت صالح (ع) نسبت داده شده. یه سری مقام‌هایی هم به اسم برخی از امامان شیعه تو اینجا هست که زائرها به اون ها هم سر میزنن. این قبرستون به خاطر معنویت و تاریخش، برای مردم اهمیت زیادی داره و یه جورایی یه مقصد زیارتی و روحانی هم به حساب میاد.
مرقد پیامبران الهی هود و صالح (ع)
از مقبره های معروف تو نجف، مقبره حضرت هود و حضرت صالح (ع) هست که درست تو ابتدای قبرستان وادی السلام قرار گرفته. داستانش هم جالبه: اول کسی نمی دونست این بزرگوارا کجا دفن شدن. تا اینکه یه روز سید بحرالعلوم (ره) که یکی از علمای بزرگ اون زمان بود، تو وادی السلام به اطرافیانش گفت همینجا رو بکنید. وقتی شروع به حفاری کردن، یه لوح پیدا شد که روش نوشته بود: «این قبر هود و صالح است.»
بالای گنبد سبز رنگ این مقبره هم نوشته شده که اولین بار به دستور سید بحرالعلوم سایبونی روی این قبور ساخته شده. حتی اولین ضریح چوبی رو هم ایشون برای اینجا درست کرده و نصب کرده بود. بعدها یکی از افراد خیر همت کرد و گنبد رو با کاشی های زیبا تزیین کرد.
مقبره حضرت هود و حضرت صالح تو نجف اشرف برای مردم یه جای خاصه و خیلی از زائرا برای زیارتش به وادی السلام سر میزنن.
مقام امام زین العابدین (علیه السلام)
این مقام به سید الساجدین، امام سجاد (علیه السلام) نسبت داده میشه. ایشون در اینجا نماز رو هنگام زیارت جدشون، امیر مؤمنان (علیه السلام) اقامه کردن. به خاطر این جایگاه، یه مسجد بزرگ ساخته شده که همه می‌تونن از دور ببیننش.
این مقام تو محله العماره قرار داره، یکی از چهار محله معروف شهر نجف که شامل حویش، براق و مشراق هم میشه. این محله ها نجف اشرف قدیم رو تشکیل میدن. مقام امام علی ابن الحسین، زین العابدین (علیه السلام) تو سمت محله العماره هست و خارج از دیوار شهر قدیم واقع شده. اهالی نجف به این مکان “الثلمه” میگن.
برخی روایات هم میگن که امام زین العابدین (علیه السلام) هر بار که برای زیارت جدش حضرت علی (علیه السلام) به نجف میومدن، تو همین مکان می‌ایستادن و به نماز و عبادت مشغول میشدن
مقام صافی صفا
در گذشته، منطقه «صفا» محل استراحت کاروان‌ها بوده و گفته میشه که حضرت علی (علیه السلام) وقتی برای زیارت وادی السلام از کوفه به نجف اشرف میومدن، توی این منطقه توقف می کردن و به راز و نیاز می پرداختن. به نظر میرسه که چون این محل به زیارت حضرت موسی نسبت داده میشه، حضرت علی (علیه السلام) هم اون رو به عنوان جایگاه نیایش خودشون انتخاب کرده بودن.
الان در اینجا بنایی در حال ساخت هست که وقتی تکمیل بشه، به عنوان نقطه انتهایی صحن حضرت زهرا (سلام الله علیها) و جزئی از حرم حضرت علی (علیه السلام) خواهد بود.
این مکان نه تنها محل نیایش های حضرت علی (علیه السلام) بوده، بلکه مرقد «اثیب یمانی» هم در اینجا قرار داره. او یکی از یاران نزدیک امیر مؤمنان (علیه السلام) و از بزرگان و ثروتمندان یمن بوده. «یمانی» در دوران خلافت حضرت علی (علیه السلام) به کوفه اومده و امام بهش دعایی یاد داده که به عنوان دعای یمانی معروفه و برای پیروزی بر دشمنان استفاده میشه. پیکر یمانی هم به دست حضرت علی (علیه السلام) در همین مکان به خاک سپرده شده.
دقیقاً در کنار مقام صافی صفا، مقام امام زین العابدین (علیه السلام) هم وجود داره که محل توقف و راز و نیاز امام سجاد (علیه السلام) در زمان های زیارت حضرت علی (علیه السلام) بوده. امام باقر (علیه السلام) میگن که امام سجاد (علیه السلام) محلی نزدیک حرم حضرت علی (علیه السلام) انتخاب کرده بودن تا از ازدحام مردم دور بمونن و کسی متوجه زیارتشون نشه.
از دیگر اماکن زیارتی مهم در نجف اشرف
مسجد کوفه یکی از چهار مسجد مهم مسلمانان توی جهان حساب میشه و برای شیعیان یه جایگاه ویژه‌ای داره. حتی اگه مسافر هم باشن، می‌تونن نماز رو به طور کامل توی این مسجد بخونن.
داخل صحن مسجد کوفه، شبستان و رواق‌های مختلفی وجود داره که هر کدومشون مقام ها و محراب های خاصی دارن. این مقام ها به پیامبران و امامان معصوم (علیهم‌السّلام) نسبت داده میشن و هر کدوم ازشون با حضور این بزرگان و تاریخ غنی مسجد در ارتباطه. وقتی به اینجا میاید، با یه مدیر و مداح مجرب به زیارت می‌رید و اعمال مخصوص هر مقام رو به جا میارید.
مقام‌ها و محراب‌های معروف مسجد کوفه شامل موارد زیر هستند:
۱. بیت الطّشت – محلی که یادآور یک اتفاق تاریخی مهمه.
۲. دکة القضاء – جایگاه قضاوت و عدالت.
۳. دکة المعراج – جایی که مربوط به معراج پیامبره.
۴. محراب علی بن ابیطالب – محراب مخصوص حضرت علی (ع).
۵. مقام آدم – محل ارتباط با پیامبر اول.
۶. مقام ابراهیم – یادآور حضرت ابراهیم (ع).
۷. مقام جعفر صادق – جایی برای یادبود امام ششم.
۸. مقام زین‌العابدین – محل عبادت و راز و نیاز امام سجاد (ع).
۹. مقام جبرئیل – جایی که جبرئیل (ع) فرود اومده.
۱۰. مقام خضر – محل مربوط به حضرت خضر (ع).
۱۱. مقام نوح – یادآور حضرت نوح (ع) و کشتی ایشون.
۱۲. مقام کشتی نوح – جایی که کشتی نوح (ع) به خشکی نشست.
این مقام‌ها نه تنها اهمیت تاریخی و مذهبی دارن، بلکه هر کدومشون یه حس معنوی خاصی رو به زائران منتقل می کنن. اگر به مسجد کوفه سفر کنید، حتما از این مکان‌های مقدس دیدن کنید و با آداب خاصشون آشنا بشید.
مساجد دیدنی و تاریخی نجف اشرف که نباید از دست داد
مساجد معروف و زیارتی دیگه ای هم توی نجف اشرف هستن که حسابی مورد توجه زائران قرار میگیرن.
یکی از مهم‌ترین این مساجد، مسجد معظم سهله هست که توی شهر کوفه واقع شده. این مسجد برای شیعیان ارزش زیادی داره.
مسجد حنانه هم توی محله حنانه قرار داره، جایی که به نقل از روایات، زمین به احترام سر بریده امام حسین (ع) خم شده.
مسجد طوسی درست مقابل صحن مطهر واقع شده و مسجد هندی در خیابان الرسول قرار داره. تو همین خیابون مسجد آیت‌الله سبزواری هم هست که محل زیارتی و محل دعا و نماز زائرانه.
مسجد جوهرجی تو خیابان المدینه واقع شده و مسجد جواهری هم تو انتهای خیابان امام زین‌العابدین (ع) قرار داره.
یکی از مکان‌های دیدنی و زیارتی دیگه، مسجد صافی صفاست که کنار آرامگاه صافی صفا قرار داره.
از جاهای دیگه‌ای که تو تورهای ماهد سیر خیلی ازش بازدید میشه، همین مسجد سهله است که زائرها با شوق خاصی به اونجا میرن.
راز عجيب مسجد حنانه چیست ؟
مسجد حنانه، از اون مکان های خاص و رازآلودیه که بین نجف اشرف و کوفه، سمت شمال نجف قرار گرفته. طبق روایت های تاریخی، اینجا دو بار به خاطر عزای ائمه (ع) ناله کرده؛ یک بار وقتی که پیکر امیرالمؤمنین علی (ع) رو شبانه از کوفه به سمت نجف میبردن و یک بار دیگه هم بعد از واقعه کربلا.
ماجرای اول اینطور نقل شده که تو این مکان ستونی یا دیواری قرار داشته که وقتی بدن مطهر حضرت علی (ع) رو از این مسیر عبور میدادن، ستون از غصه و اندوه خم میشه. حتی امام صادق (ع) هم تأیید کردن که “وقتی جنازه امیرالمؤمنین (ع) از اینجا رد می شد، ستون از حزن خم شد، مثل وقتی که تخت ابرهه با ورود عبدالمطلب خم شد.”
ماجرای دوم هم مربوط به روزهای بعد از کربلاست؛ میگن وقتی سرهای مقدس شهیدان کربلا رو به کوفه می بردن، سر امام حسین (ع) یک شب مهمون این مسجد بوده. در همین شب، صدایی شبیه به ناله بچه شتری که مادرش رو گم کرده، از زمین بلند میشه و همین صدای غمگین، اسم “حنانه” رو به این مسجد داده.
حتی نقل شده که امام صادق (ع) هم وقتی به کوفه و نجف اشرف سفر می کردن، در سه جا توقف می‌کردن و نماز می‌خوندن که یکی از اون‌ها همین مسجد حنانه بود. امام وقتی علت نماز خوندنشون رو در این مکان پرسیدن، گفتن: “سر جدّم حسین (ع) یک شب در اینجا بوده.”
مسجد سهله، مسجدی منتسب به امام زمان
یکی دیگه از مساجد مهم که تو تورهای ماهد سیر به زیارتش میریم و اعمال مخصوصش رو انجام میدیم، مسجد معظم سهله است که منتسب به امام زمان (عج) هست. روایات زیادی هست که میگن این مسجد بعد از ظهور، محل زندگی حضرت خواهد بود. تو مسجد سهله، منبرها و جایگاه‌های خاصی منتسب به پیامبران و ائمه (ع) هم وجود داره. با همراهی مدیر و مداح باتجربه یا یه نائب از طرف ماهد، با آداب خاص، به زیارت و انجام اعمال می پردازیم.
اینها فقط خلاصه ای از شهر پُر از رمز و راز نجف اشرف بود! برای اینکه به خوبی نجف رو حس کنید و یه تجربه ناب از این شهر مقدس داشته باشین، بهترین راه سفر گروهی با تورهای زیارتیه. تو این سفر، همه چیز از حمل و نقل و هتل گرفته تا خدمات دیگه، به‌عهده توره و شما فقط به زیارت و آرامش فکرتون میرسین. ماهد سیر برای این تجربه به یاد‌موندنی کنارتونه.
برای رزرو و اطلاعات بیشتر از تورهای عتبات با ماهد سیر تماس بگیرین
